آبیاری کم فشار یکی از روش های آبیاری مدرن است که در آن انتقال آب از محل تامین تا محل کشت گیاهان توسط لوله انجام می شود. در این روش با توجه به اینکه افت ناشی از نفوذ آب در مسیر از بین می رود راندمان آبیاری تا حدود 70 درصد نسبت به روش های سنتی افزایش می یابد.
در محل رسیدن لوله های پلی اتیلن به ابتدای کرت آبیاری یک شیر آبریز برای هر کرت قرار میگیرد و به این شیر ها لوله های منعطف آبیاری (لی فلت) نصب می شود. لی فلت ها در بالای کرت آبیاری حرکت می کنند و با ایجاد خروجی هایی با استفاده از شیر های خروجی آب درون جوی های کرت جاری می شود.
مزایای آبیاری کم فشار
- عدم نیاز به ایستگاه پمپاژ قوی
- عدم نیاز به فیلتراسیون
- هزینه در هکتار کم
- کارکرد با فشار کم
- مصرف انرژی پایین
- مناسب برای آب های با کیفیت کم و شور
معایب آبیاری کم فشار
- اتلاف آب در کرت ها
- عدم توزیع یکنواخت آب در یک کرت
- افزایش هزینه احداث و افت راندمان در خاک های شنی و سبک
- تلفات ناشی از نفوذ و تبخیر در این سیستم قابل توجه است.
اصول طراحی سیستم کم فشار:
در سیستم آبیاری کم فشار با توجه به اینکه فشار درون خطوط لوله کم است لذا نکات زیر در طراحی سیستم آبیاری می بایست در نظر گرفته شود.
- شیب لوله و توپوگرافی زمین : باید دقت شود که حرکت لوله در سربالایی ها و ناهمواری ها موجب صفر شدن فشار درون لوله و توقف حرکت آب نشود.
- فاصله آبریز ها : فاصله آبریز ها می بایست به درستی طراحی شود چرا که تعداد کم آبریز موجب کاهش راندمان و تعداد زیاد آن موجب افزایش هزینه های احداث می شود.
- فشار لوله ها: با توجه به کم بودنم فشار درون خط می توان از لوله های 4 بار در این پروژه ها استفاده کرد اما باید دقت داشت در محل های عبور ماشین آلات لوله ها در مقابل له شدگی مخافظت شوند.
- لی فلت ها یکی از مهمترین قسمت ها در آبیاری کم فشار هستند که راندمان توزیع را تا حد زیادی افزایش می دهند دقت در انتخاب سایز صحیح لی فلت و طول مناسب آب بسیار مهم است.
سایر روش های آبیاری کم فشار
روشی که در قسمت ابتدایی مقاله گفته شد روش شناخته شده آبیاری کم فشار است. اما در بسیاری از پروژه های خانگی نبود پمپ تامین فشار بعلت های فقدان برق یا مسائل امنیتی موجب شده آبیاری کم فشار مورد توجه قرار گیرد. در ادامه میخواهیم راهکارهایی جهت احداث سیستم آبیاری با حداقل فشار را به شما معرفی کنیم.
استفاده از پمپ خورشیدی
این روش یک راهکار برای تامین فشار بدون نیاز به برق است و با توجه به اینکه در حوزه آبیاری کم فشار نیست از توضیح آن در این بخش خودداری می کنیم.
ایجاد فشار آب با مخزن هوایی 10 متری
درصورتی که بتوانید فشار آب را با یک مخزن هوایی 10 متری یا بیشتر ایجاد کنید میتوانید با استفاده از تجهیزات آبیاری قطره ای متداول سیستم آبیاری خود را احداث کنید. اکثر قطره چکان های آبیاری با فشار حداقلی 5 متر شروع به کار می کنند و با در نظر گرفتن افت 3 متری فیلتراسیون و 2 متر در مسیر و لوله ها فشار 10 متر برای یک باغ کوچک مسطح قابل قبول است. در برخی شرایط با این فشار میتوانید سیستم آبیاری خود را حتی بدون داشتن برق نیز اتوماتیک کنید.
ایجاد فشار با مخزن هوایی به ارتفاع 5 تا 10 متر
در این شرایط امکان اتوماتیک کردن سیستم آبیاری با تجهیزات متداول وجود ندارد و برای اتوماتیک کردن آن حتما نیاز به برق دارید. از طرف دیگر با توجه به افت فشار در فیلتراسیون و مسیر انتقال آب، میبایست در انتخاب قطره چکان ها دقت کنید تا با فشار حداقلی کار کنند. قطره چکان های NDPC برای این نوع سیستم به هیچ وجه مناسب نیستند. در این شرایط سعی کنید سایز لوله های شبکه آبیاری یک سایز بزرگتر از حالت نرمال بگیرید. لوله های دریپر دار نرمال با فاصله های 1 متری و یا نیم متری انتخاب بسیار مناسبی برای این نوع از سیستم آبیاری با توجه به شرایط فشار هستند.
ایجاد فشار با مخزن هوایی به ارتفاع 2.5 تا 5 متر
این حالت یکی از بحرانی ترین حالت های سیستم آبیاری کم فشار است در این شرایط محدودیت شدید در فشار آب موجب ایجاد محدودیت در انتخاب تجهیزات آبیاری می شود. امکان اتوماتیک کردن این سیستم با استفاده از تجهیزات خاص همچنان وجود دارد اما نیاز به تامین برق 220 ولت شهری است. در این شرایط یکی از نازل هایی که میتوانید استفاده کنید لوله های تراوا است. این لوله ها با فشار حداقلی 0.5 متری شروع به کار می کنند.
در این مقاله به معرفی اجمالی سیستم آبیاری کم فشار پرداختیم برای اطلاعات بیشتر با کارشناسان ما تماس بگیرید.