کودآبیاری عبارت است از افزودن کود کشاورزی به آب آبیاری برای تامین همزمان آب و عناصر غذایی مورد نیاز گیاه. این روش در مناطق خشک و نیمه خشک دنیا بویژه در جاهایی که سیستم های آبیاری قطره ای وجود دارد متداول است. این روش معمولا برای تامین نیتروژن بکار گرفته می شود. فسفر، پتاسیم، گوگرد، روی و آهن نیز به صورت کودآبیاری مصرف می شوند.
تانک کود
یکی دیگر از تجهیزات استفاده شده در سیستم کنترل مرکزی تانک کود است .از این تانک برای کوددهی کودهای محلول در آب همراه با آب آبیاری استفاده می شود.این تانک بر اساس اختلاف فشار به وجود آمده در ورودی و خروجی تانک کار می کند.البته کود رسانی در حالت کلی می تواند به دو صورت انجام پذیرد:با استفاده از تانک و با استفاده از روش تزریق با پمپ (ونتوری).فرق اصلی دو روش کود رسانی روش تانک و روش تزریق با پمپ آن است که در حالت اول سرعت رقیق شدن محلول با زمان تغییر کرده و در حالت دوم ثابت می ماند.
نصب تانک کود به سه طریق انجام میشود :
1. نصب مستقیم: به منظور استفاده از اختلاف فشار بین ورود و خروج آب به تانک کود، که توسط یک شیر فلکه کنترل میشود .در این روش عمل کود رسانی به طور یکنواخت در هنگام آبیاری صورت نمیگیرد.از مزایای آن سادگی و ارزانی آن است.این روش برای سیستم های ابیاری نیمه اتوماتیک مناسب است و برای سیستم آبیاری اتوماتیک توصیه نمیشود.
نصب با استفاده از ونتوری :
بر اساس طرز عمل لوله ونتوری (کاهش سطح مقطع باعث افزایش سرعت می شود) است. اختلاف فشار بین ورودی و خروجی لوله ونتوری جهت مکش کودها یا مواد شیمیایی دیگر از یک مخزن به داخل جریان آب کافیست.روش ارزان و مناسبی برای تزریق کود و سایر مواد شیمیایی می باشد.
نصب با استفاده از پمپ تزریق کود:
در این روش از یک پمپ برای تزریق کود و محلول های شیمیایی از یک مخزن به داخل سیستم آبیاری استفاده مبشود انتخاب نوع پمپ بستگی به منبع انرژی که باعث کارکرد پمپ میشود دارد.با این روش میزان جریان و غلظت موادی که از مخزن پمپ میشود میتواند به میزان مطلوبی که مورد نظر است تنظبم شده و به داخل آب آبیاری پمپاژ گردد که در این صورت باید فاکتور رقیق شدگی(dilution factor)مستقیما در مزرعه اندازه گیری شود . از مزایای پمپهای تزریق کود کنترل خیلی خوب مقدار و زمان کاربرد کود و مواد شیمیایی ،قابلیت حمل آسانتر آن، افت فشار بسیار کم در سیستم و کاهش نیروی کارگری است. یکی از معایب آن احتیاج به منبع انرژی خارجی (فشار آب یا الکتریسیته)میباشد.
نکات لازم برای کود آبیاری:
- یک ساعت قبل از تزریق کود تا یک ساعت بعد از تزریق کود عمل آبیاری انجام میشود تا کودی درون سیستم باقی نماند از طرفی وجود رطوبت موجب جذب بهتر کود توسط گیاه میشود
- کود قبل از استفاده باید محلول شود
- در آبیاری بارانی کمتر از کود آبیاری استفاده میشود در صورت نیاز باید غلظت کود بسیار پایین باشد همچنین در موقعی انجام شود که شدت تابش خورشید حداقل باشد.
- باید توجه نمود براثر افزودن کود که موجب تغییر PH آب می شود سبب تشکیل رسوب نگردد در غیر این صورت نیازمند اسید شویی میشود.
به همین صورت اسیدشویی را نیز میتوان انجام داد ولی باید به نکات زیر توجه داشت:
- قبل از تزریق اسید میزان رطوبت موجود در خاک را در حد fc می رسانیم،تا به محض ورود اسید به خاک رقیق شود و خسارت کمتری حاصل شود.
- پس از تزریق اسید بر اساس فرمول فوق سیستم به مدت یک ساعت خاموش تا اسید درون شبکه را رسوب زدایی نمایدضمن اینکه اسید خروجی از قطره چکان ها با حل رسوبات ضعیف شود.
- پس از خروج اسید آبیاری مجدد به مدت حداقل زمان تزریق اسید