آبیاری بدون برق به روش ثقلی

آبیاری بدون استفاده از برق یا آبیاری ثقلی یکی از روش های آبیاری است که برای انجام عملیات آبیاری از همان فشار ثقلی آب استفاده می شود. در این روش به جای تامین فشار با پمپ، انرژی لازم از اختلاف ارتفاع سطح آب در ابتدا و انتهای مزرعه بدست می آید. برای تامین مقدار انرژی مورد نیاز سیستم، مخزن آب بر روی یک سکو با ارتفاع حداقل 5 متری قرار داده می شود.

در مناطقی که منبع اصلی تامین آب چاه می باشد، می توان از فشار پمپ چاه این ارتفاع را به راحتی ایجاد کرد. اما در منابع آبی سطحی نیازمند طراحی خط انتقال آب با ارتفاع مناسب هستیم تا از پمپاژ اضافی جلوگیری شود. این روش آبیاری کارآیی فراوانی در آبیاری زمین های کشاورزی کوچک خواهد داشت.

لوله های مورد استفاده در سیستم آبیاری بدون برق

لوله های مورد استفاده در این سیستم ها با توجه به فشار کار پایین طراحی کاملا متفاوتی نسبت به لوله های مورد استفاده در آبیاری تحت فشار دارند. در واقع می توان از لوله ها با PN کمتر استفاده کرد. همچنین در این نوع آبیاری، سیستم فیلتر آب و کوددهی مخصوص نیز به کار گرفته می شود. دو لوله پرکابرد در سیستم آبیاری کم فشار به شرح زیر است:

1- لوله آبیاری تراوا 

این لوله ها از نوع اسفنج تولید شده که با کمترین فشار آب رو از خود به بیرون تراوش می کنند. حداقل فشار مورد نیاز 2 متر

2- لوله  آبیاری دریپر دار

این لوله ها در فاصله های منظم دارای قطره چکان هستند که از طریق آنها آب با حداقل فشار خارج می شود. حداقل فشار مورد نیاز 5 متر

سیستم آبیاری قطره ای ثقلی

آبیاری قطره ای ثقلی یکی از جدید ترین سیستم های آبیاری است که بازدهی فراوانی دارد. در این نوع سیستم از نوع خاصی قطره چکان به نام میخ گلدان یا لوله های ماکارونی استفاده می شود. این لوله ها دارای روزنه های بزرگ و در نتیجه گرفتگی بسیار کم می باشند. این سیستم آبیاری در استان هایی مانند قم نیز که گرفتگی روزنه ها زیاد است، کاربرد فراوان و بازدهی مناسبی دارد.

قطره چکان های قابل استفاده در سیستم آبیاری قطره ای ثقلی

• قطره چکان های تنظیمی

• قطره چکان تنظیمی کوزه ای (دوطرفه)

• قطره چکان 8 نازله تنظیمی

در ادامه سعی داریم مزایا و معایب سیستم های آبیاری قطره ای بدون برق را شرح دهیم:

مزایای آبیاری قطره ای ثقلی

• بازدهی فراوان در زمین های کشاورزی کوچک: با توجه به هزینه های فراوان ایستگاه پمپاژ و کنترل مرکز آبیاری برای زمین های کمتر از 2 هزار متر، در این روش با حذف پمپ و هزینه تامین انرژی بسیار مقرون به صرفه خواهد بود.
• عدم گرفتگی قطره چکان ها به دلیل استفاده از نوع خاصی از قطره چکان با روزنه های بزرگ
• مقرونه به صرفه بودن به دلیل کارکرد سیستم در فشار های پایین و در نتیجه استفاده از لوله و اتصالات با PN پایین تر که با کاهش ضخامت، هزینه ها را کاهش می دهد.
• افزایش کارآیی و بهبود عملکرد کشاورزی: این روش در مقایسه با آبیاری سنتی به دلیل استفاده تدریجی و یکنواختی آب، موجب افزایش بازده و کیفیت محصول می شود.
• تحمل نسبت شوری: آبیاری قطره ای و همچنین آبیاری قطره ای ثقلی، غلظت نمک و املاح اطراف ریشه را، متعادل نگه می دارد.

معایب آبیاری قطره ای ثقلی

از جمله معایب آن می توان به یکنواختی پایین تر نسبت به روش های آبیاری قطره ای معمولی به ویژه در زمین های شیب دار اشاره کرد.

آبیاری بدون برق و آبیاری قطره ای ثقلی برای زمین های کشاورزی بزرگ (بیش از یک هکتار) توصیه نمی شود

عدم امکان ایجاد سیستم آبیاری اتوماتیک بعلت کم بودن فشار خط

یکی از راه کار های جایگزین برای آبیاری بدون برق استفاده از سیستم های آبیاری خورشیدی است که با استفاده از این سیستم ها شما می توانید یک سیستم استاندارد آبیاری را در زمین خود اجرا کنید.

در مقاله ارائه شده به تعریف و نوع کارکرد آبیاری بدون برق پرداختیم. همچنین آبیاری قطره ای ثقلی و مزایا و معایب آن را بر شمردیم. شرکت میراب سازه آسیا توانمند در زمینه طراحی و اجرا انواع سیستم آبیاری (همچنین سیستم آبیاری ثقلی)، متناسب با شرایط زمین شما می باشد.