فیلتراسیون در سیستم آبیاری قطره ای یکی از مهمترین بخش و ضامن عمر سیستم آبیاری شماست. فیلتر شن یکی از مهمترین فیلتر ها در سیستم آبیاری قطره ای است. این فیلتر با توجه به مواد درون خود مانع از ورود بسیار از نا خالصی ها به سیستم آبیاری می شود. در ادامه به بررسی خصوصیات و ویژگی های فیلتر شن می پردازیم.
فیلتر شن یک مخزن استوانه ای شکل است که درون آن توسط لایه های سیلیس دانه بندی شده پر می شود و وظیفه اصلی آن حذف مواد آلی مانند جلبک ها(حتی در سایز های ریز) از جریان آب آبیاری است و عمدتا از جنس آهن با رنگ های روکش دار هستند. جریان آب از بالا وارد شده و از پایین خارج می شود در این مسیر با عبور آب از بین لایه های سیلیس دانه بندی شده به تدریج از نا خالصی های آن کاسته شده و آب تصفیه شده لوله خروجی، خارج می شود.
آیا به فیلتر شن نیاز داریم؟
فیلتر شن با توجه به ابعادی که دارد و متریال آن معمولا هزینه زیادی را به خود تخصیص می دهد پس برای صرفه جویی در هزینه بهتر است بدانیم چه زمان هایی باید از این نوع فیلتر می بایست استفاده کرد.
1- استفاده از آب های سطحی
زمانی که آب از طریق کانال های روباز و یا رودخانه ها به محل پروژه می رسد استفاده از فیلتر شن ضرورت دراد چرا که این آب دارای مواد آلی بسیاری است که تنها توسط به این روش قابل تصفیه است.
2- استفاده از استخیر ذخیره موقت
در شرایطی که آب در استخر های روباز بصورت موقت ذخیره می شود و بعد از چند روز توسط سیستم آبیاری مصرف می شود، در این حالت نیز استفاده از فیلتر های شن ضروری بوده و عدم استفاده از آنها می تواند آسیب ها و خسارات زیادی به قطره چکان های باغ شما وارد کند.
3- در شرایط وجود لای شدید
در برخی شرایط وجود لای شدید در جریان آب خروجی از چاه ها موجب گرفتگی مکرر در فیلتر های دیسکی می شود. در این شرایط بهتر است جهت کاش حجم ناخالصی ها و کاهش فشار فیلتراسیون از روی فیلتر های دیسکی، از یک یا چند فیلتر (تانک) شن استفاده کنید.
شستشو فیلتر شن
فیلتر شن مانند هر فیلتر دیگری طی مرور زمان دچار گرفتگی شده و از عملکرد آن کاسته می شود. شستشو فیلتر شن بطور کلی به دو روش انجام می شود.
1- بکواش فیلتر شن
در این روش با معکوس کردن جریان آب درون فیلتر شن ناخالصی ها حبس شده میان ذرات سیلیس جدا شده و از لوله بکواش تخلیه می شود. برعکس فیلتر های توری و دیسکی ، برای این عمل نیاز به دو فیلتر شن نمی باشد و با یک فیلتر هم می توان عمل بکواش را انجام داد. با توجه به نوع فیلتراسیون سیستم بکواش می تواند بصورت نیمه اتوماتیک و اتوماتیک انجام شود.
2- تخلیه شن ها و شستشو آنها
برای افزایش عمر فیلتر شن و حفظ راندمان فیلتراسیون بهتر است هر سال یک بار سیلیس های موجود درون فیلتر تخلیه شده و شسته شود تا مانع از سفت شدن و سیمانی شدن آنها گردد.
سایز فیلتر شن
یکی از سوالاتی که همواره طرح می شود این است که چه سایز فیلتر برای ما مناسب است برای تعیین سایز مهمترین پارامتر دبی سیستم آبیاری است و هر چه دبی بیشتر باشد سایز فیلتر افزایش می یابد. بعنوان یک قاعده کلی سرعت عبور جریان در پروژه های کشاورزی را می توان در حدود 10- 15 متر مکعب در ساعت به ازای هر متر مربع مساحت مفید فیلتر در نظر گرفت.
بعنوان مثال اگر جریال آب در حدود 15 متر مکعب در ساعت باشد(4.2 لیتر در ثانیه) مساحت فیلتر می بایست در حدود 1 متر مربع باشد.
اتوماتیک کردن فیلتراسیون
با توجه به نیاز بکواش و شستشو دائم فیلتراسیون تبدیل آن به سیستم اتوماتیک می تواند در افزایش راندمان فیلتراسیون و کاهش نیروی انسانی موثر باشد. در حاصل حاضر امکان تبدیل سیستم های فیلتراسیون با بکواش دستی به بکواش اتوماتیک نیز وجود دارد.